17 ივნისიდან თბილისის სააპელაციო სასამართლოს სამოქალაქო საქმეთა პალატა, „ბავშვთა საერთაშორისო გატაცების სამოქალაქო ასპექტების შესახებ’’ 1980 წლის ჰააგის კონვენციის ფარგლებში, ერთგვაროვანი სასამართლო პრაქტიკის ჩამოყალიბებისთვის, მნიშვნელოვანი საქმის განხილვას იწყებს, რომელიც ევროკავშირისა და ჩეხეთის მოქალაქის, არასრულწლოვანის კვიპროსის რესპუბლიკაში შესაძლო დაბრუნების ან საქართველოში საცხოვრებლად დატოვების გადაწყვეტილებას შეეხება. განცხადებას აღნიშნულის შესახებ ორგანიზაცია „ახალგაზრდა ადვოკატები“ ავრცელებს.

„ახალგაზრდა ადვოკატების“ განმარტებით, საქმის მასალებით დადგენილია, რომ 2019 წლის 30 აგვისტოს, საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს, „ბავშვთა საერთაშორისო გატაცების სამოქალაქო ასპექტების შესახებ’’ 1980 წლის ჰააგის კონვენციის ფარგლებში, მომართა კვიპროსის რესპუბლიკის იუსტიციისა და საჯარო წესრიგის სამინისტრომ ჩეხეთის რესპუბლიკის მოქალაქის პ.ა.-ს მიერ არასრულწლოვანი შვილის - ვ.ა.-ს ა სავარაუდო არამართლზომიერი გადაადგილების ფაქტთან დაკავშირებით. აღნიშნულის მიზეზი გახდა არასრულწლოვანი დედის, რუსეთის ფედერაციის მოქალაქის, ოლივია ანტონის განცხადება, რომელიც აღნიშნავდა, რომ მეუღლემ შვილი უმისამართლოდ გადაადგილა და მოითხოვდა ჩვეულ საცხოვრებელ ადგილას - კვიპროსის რესპუბლიკაში დაბრუნებას.

„ახალგაზრდა ადვოკატების“ განმარტებით, ოჯახი ჯერ ცხოვრობდა ჩეხეთის რესპუბლიკაში, შემდეგ კვიპროსის რესპუბლიკაში, თუმცა 2017 წლიდან ოჯახმა გადაწყვიტა საცხოვრებლად აერჩიათ საქართველო. 2018 წლიდან, არასრულწლოვანი, მამა და ბებია საცხოვრებლად გადმოვიდა ქ. თბილისში, დედა კი ცხოვრებას აგრძელებდა კვიპროსის რესპუბლიკაში. არასრულწლოვანის არაჯეროვანი აღზრდის გამო, მეუღლემ საქართველოში გადაწყვიტა განქორწინების დავის წარმოება, რამაც ოლივია ანტონის შეურიგებელი პოზიცია გამოიწვია და იმის მიუხედავად, რომ ბავშვის ადგილმდებარეობის შესახებ დედას გააჩნდა სრულფასოვანი ინფორმაცია, კვიპროსისი რესპუბლიკის შესაბამისს უწყებებთან განაცხადა, რომ ადგილი ჰქონდა შვილის გაუჩინარების ფაქტს. ამჟამად, თბილისის სააპელაციო სასამართლოში გასაჩივრებულია თბილისის საქალაქო სასამართლოს გადაწყვეტილება, რომელმაც მიიჩნია, რომ არასრუწლოვანი კვიპროსის რესპუბლიკაში უნდა დაბრუნდეს. პირველი ინსტანციის სასამართლომ მიიჩნია, რომ ბავშვის ჩვეული საცხოვრებელი ადგილი კვიპროსის რესპუბლიკაა, თუმცა სასამართლომ საქმე განიხილა საპროცესო კანონმდებლობის მნიშვნელოვანი დარღვევით. მოუსმინა, მაგრამ არ გაითვალისწინა საცხოვრებელი ადგილის შესახებ ბავშვის პოზიცია, საქართველოს საცხოვრებლად არჩევის დასაბუთება, ადაპტაცია და გარემო, მხედველობაში მიიღო მხოლოდ ოლივია ანტონის მიერ წარდგენილი მტკიცებულება, კვიპროსის რესპუბლიკაში საცხოვრებელი ადგილისა და დასაქმების თაობაზე, რაც დღევანდელი მასალებით დგინდება, რომ ყალბი დოკუმენტებია - სასტუმრო დასაქმების კონტრაქტის არსებობას უარყოფს და ოფიციალური წესით არ იძებნება ქუჩაც, რომელიც ოლივია ანტონსს საცხოვრებელ მისამართად აქვს სასამართლოსთვის მითითებული.

არასრულწლოვანის ოჯახი უარს აცხადებს არასრულწლოვანის კვიპროსის რესპუბლიკაში ნებაყოფლობით დაბრუნებაზე და მათ აქვთ ყველა ვარგისი მტკიცებულება დაამტკიცონ, რომ არასრუწლოვანი არამართლზომიერად არ იმყოფება საქართველოში და არც უკანონოდ დაკავებულ პირს წარმოადგენს. არასრულწლოვანი დაბადებიდან იზრდება მამასთან და მამის ოჯახთან, რომელიც ზრუნავს და უქმნის მას ყველა პირობას, რათა დაცული იყოს ბავშვის საუკეთესო ინტერესები. ვინაიდან საქმეში არსებული მტკიცებულებების მიხედვით, დედამ გამოავლინა ბავშვის მიმართ არასათაანდო საამღზრდელო უნარ-ჩვევები. სამწუხაროდ, არასრულწლოვანი დედის მიმართ, ქართულმა პოლიციამ 3-ჯერ მიიღო შემაკავებელი ორდერის გამოყენების გადაწყვეტილება. ორ შემთხვევაში - მეუღლესთან კონფლიქტის გამო, ერთ შემთხვევაში კი ბავშვთან ფსიქოლოგიური ძალადობის საფუძველზე, ხოლო მას შემდეგ, რაც მამის ოჯახი 2018 წლის დეკემბრიდან საქართველოში საცხოვრებლად კვიპროსის რესპუბლიკიდან გადმოვიდა, შეწყდა დედის მატერიალური უზრუნველყოფა, ქალბატონმა სარჩელი წარადგინა შვილის გაუჩინარების საფუძვლებით და სამართლებრივი მეთოდებით დაიწყო საქართველოში მყოფი მეუღლის ოჯახის შევიწროვება.

ჩეხეთის რესპუბლიკის ქალაქ პრაღის კანონიერ ძალაში შესული 2019 წლის გადაწყვეტილებით, დედა გაფრინდა მამის სურვილის საწინააღმდეგოდ და მამის ხარჯებით ოთხდღიანი ვიზიტით ამსტერდამში, სადაც მას სურდა გამოეცადა ახალი ტიპის მარიხუანა. ევროპული ქვეყნის სასამართლოს გადაწყვეტილებაში ოლივია ანტონის, როგორც დედის მოვალეობები, უკიდურესად უარყოფითადაა შეფასებული. სასამართლოს წინაშეა მშობლებს შორის 2016 წლის ხელშეკრულება, რომლის მიხედვითაც, ოლივია ანტონი უარს ამბობს ბავშვის თანდასწრებით ნარკოტიკების მოხმარებასა და არასრულწლოვანის თანდასწრებით, ალკოჰოლური სასმელის მიღებასა და სიგარეტის მოწევაზე, თუმცა აღნიშნული მტკიცებულება, როგორც სხვა ფაქტობრივი გარემოებები, დასახელებული საქმიდან, მნიშვნელობის, შეფასებისა და რეაგირების გარეშეა იმ უწყებების მხრიდან, ვისაც სწრაფი გამოძიება და გადაწყვეტილებების მიღება ეხება. ფარული გარიგებების შედეგად და არასრულწლოვანის საუკეთესო ინტერესების საზიანოდ, საქმეში უკიდურესად ნეგატიურ როლს ასრულებს სსიპ სახელმწიფო ზრუნვისა და ტრეფიკინგის, მსხვერლპლთა, დაზარალებულთა დახმარების სააგენტო და მისი ტერიტორიული ერთეული - ქ. თბილისის ვაკე საბურთალოს რაიონული ცენტრის უფროსი სოციალური მუშაკი/უფროსის მოვალეობის შემსრულებელი ნინო იობაშვილი, ამავე ცენტრის იურისტი გიორგი კუპრეიშვილი, რომლებსაც არ გააჩნიათ ადმინისტრაციული, კომუნიკაციის, პროფესიულ-ეთიკური კომპეტენცია და დაარღვიეს მიუკერძოებლობა - მოქმედებენ სუბიექტური ინტერესით, ფისიქრდებიან მხარედ და აწარმოებენ ოლივია ანტონის მხარდამჭერ კამპანიას ბავშვის მეორე კანონიერი წარმომადგენლის - მამის ფუნდამენტური უფლებების წინააღმდეგ. სოციალური მუშაკის - ნინო იობაშვილის მხრიდან ადგილი აქვს ბავშვზე სავარაუდო ძალადობის ფაქტებსაც.

თბილისის სააპელაციო სასამართლოს სამოქალაქო საქმეთა პალატის 2020 წლის 8 ივნისის განჩინებით, რუსეთის მოქალაქე ოლივია ანტონს არასრულწლოვანი შვილის საქართველოდან გაყვანა (გადაადგილება) აეკრძალა. საზოგადოებამ 2 ივნისს მიიღო ინფორმაცია ორი სახელმწიფო დაწესებულების - სსიპ სახელმწიფო ზრუნვისა და ტრეფიკინგის მსხვერპლთა, დაზარალებულთა დახმარების სააგენტოსა და საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს ქ. თბილისის პოლიციის დეპარტამენტის ვაკე-საბურთალოს სამმართველოს პოლიციის მეოთხე განყოფილების ერთობლივი ოპერაციის შესახებ, რამაც გამოიწვია ბავშვის ერთი კანონიერი მშობლიდან მეორე კანონერ მშობელზე, ბავშვის ნების საწინააღმდეგოდ, გადაცემა და წართმევა. სააპელაციო სასამართლომ სრულად გაიზიარა „ახალგაზრდა ადვოკატების“ ხელმძღვანელის, ევროკავშირისა და ჩეხეთის მოქალაქის, არასრულწლოვანის მამის წარმომადგენლის, არჩილ კაიკაციშვილის სამართლებრივი დასაბუთება, რომელიც შეეხება დედის - ოლივია ანტონის მხრიდან საქართველოდან შვილის, როგორც ლეგალური, ასევე არალეგალური გზით გატაცების ობიექტურ საფრთხეს და მეუღლის მიმართ შურისძიების მოტივებს.

2020 წლის 17 ივნისის სხდომაზე სასამართლო იმ შუამდგომლობების შესახებ იმსჯელებს, რომელიც ბავშვის საუკეთესო ინტერესებიდან გამომდინარე, არასრულწლოვანის ოჯახს გააჩნია. სასამართლო იმსჯელებს საქმეზე ახალი მტკიცებულებების დართვაზე, რომელიც არსებითად ცვლის საქმეზე თბილისის საქალაქო სასამართლოში განხილვის ეტაპზე არსებულ მდგომარეობას. სასამართლო სხდომა ბავშვის საუკეთესო ინტერესიდან გამომდინარე - დახურულია.

ცნობისთვის: „ახალგაზრდა ადვოკატები“ საქმეში 2019 წლის ნოემბერში, პირველი ინსტანციის სასამართლოს გადაწყვეტილების შემდეგ ჩაერთო. თბილისის სააპელაციო სასამართლო საქმეს სამი მოსამართლის შემადგენლობით განიხილავს: ნატალია ნაზღაიძე (თავმჯდომარე), მაია სულხანიშვილი, მაია გიგაური, თბილისის საქალაქო სასამართლოში კი საქმე - ირინა ზარქუამ განიხილა. მხარე ვარაუდობს, რომ საქმეზე არასწორი გადაწყვეტილება იმ საფუძვლებითად დადგა, რომ სასამართლომ საქმეზე გადაწყვეტილება კანონით მკაცრად დადგენილ 6-თვიან ვადის ბოლო დღეს გამოიტანა. „ბავშვთა საერთაშორისო გატაცების სამოქალაქო ასპექტების შესახებ’’ 1980 წლის ჰააგის კონვენციის ფარგლებში, აღნიშნული დავის სახით, ქართული სასამართლო მეშვიდე დავას განიხილავს. არასრუწლოვანისა და მისი კანონიერი წარმომადგენლის - მამის ინტერესებს სასამართლოში ორგანიზაციის ხელმძღვანელი, არჩილ კაიკაციშვილი წარმოადგენს.